معرفی کنگر فرنگی یا آرتیشو و خواص درمانی آن

نام علمی:

Cynara Scolymus L.، نام فرانسه Arthichaut و نام انگلیسی آن Artichoke می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، کنگر فرنگی، خرشوف و کنگر بستانی نامیده شده است. این گیاه در ایران با نام خارجی آرتیشو معروف است.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله با ساقه‌ای ضخیم، شیاردار و ایستاده به ارتفاع حدود 20 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، ریشه‌ی گیاه حجیم، برگ‌های آن متناوب، پهن، دندانه‌دار، منقسم به قطعات نامنظم و دارای بریدگی‌های عمیق، سطح فوقانی برگ‌ها سبز تیره و سطح تحتانی برگ‌ها سفید رنگ و پوشیده از کرک‌های سفید می‌باشد. در انتهای ساقه گیاه کاپیتول دیده می‌شود که در حالت سبزی پوشیده از گلبرگِ ضخیمِ گوشتی می‌باشد. گل‌های آن لوله‌ای به رنگ آبی مایل به بنفش و میوه‌اش شفاف و قهوه‌ای تیره و منتهی به تارهای سفید در قسمت انتهایی است.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی کشورها خصوصاً کشورهای اروپایی و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، خراسان رضوی و تهران به صورت خودرو انتشار داشته و کاشته نیز می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در کنگر فرنگی پخته:

آب، انرژی، چربی تام، پروتئین، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، مس، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین، منگنز، آهن، منیزیم، فولات و ویتامین‌های K, C, B6, A در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

تمام قسمت‌های گیاه

نحوه مصرف:

به طور معمول کنگر فرنگی را به صورت پخته استفاده می‌کنند و روش‌های مصرف مختلف دیگری نیز دارد.

خواص درمانی:

صفرابر و ضد التهاب و ورم پوست بدن، ضد میگرن و اشتهاآور، تقویت کننده نیروی جنسی و مسکن سردردهای یکطرفه، دفع کننده انگل‌ها و ضد تب، تمیزکننده کبد و تنظیم کننده اعمال کبد، دفع کننده سموم از بدن و خارج کننده سنگ‌های صفراوی، ضد یرقان و خون‌ساز، التیام‌بخش زخم روده (کولیت اولسترووکرون) و ضد اگزما، ضد نقرس و برای مرض قند ناشی از نارسایی اعمال کبد مفید می‌باشد. در ضمن برای مورمور شدن اندام‌ها بخصوص سرانگشتان، خستگی و بی‌حالی، کهیر، به سختی ادرار کردن، آنژین، تصلب شرائین، روماتیسم، بیماری‌های پوستی و جمع شدن چربی دور کبد نیز مفید است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.